Als het aanstaande zondag meezit met het weer, dan kunnen we een prachtig schouwspel aan de hemel waarnemen. De aarde komt dan namelijk in aanvaring met de Leoniden, een meteorenzwerm die regelmatig uitbarstingen vertoont. De naam “Leoniden” is afgeleid van het sterrenbeeld Leeuw (Latijn: Leo), waaruit de meteoren tevoorschijn lijken te komen. Ze zien eruit als sterachtige puntjes die als een streep langs de hemel schieten. In de volksmond worden ze 'vallende sterren' genoemd. In werkelijkheid zijn het geen sterren maar stof- en gruisdeeltjes, die de komeet 55P/Tempel-Tuttle tijdens zijn omlopen rond de zon achterliet. Deze gruisdeeltjes hebben zich langs de hele baan van de komeet verspreid en de aarde kruist die baan ieder jaar in de periode van 17 tot 19 november. Terwijl de aarde door de gruisdeeltjes ploegt, schieten sommige met zeer hoge snelheid (71 km/sec) de atmosfeer binnen. De luchtmoleculen worden door de wrijving met het deeltje verhit, zodat ze fel oplichten. Voordat het deeltje op zo'n 100 kilometer hoogte is verdampt, is een langgerekt lichtspoor te zien in de vorm van een meteoor. In gewone jaren is slechts een tiental oplichtende meteoren per uur te zien. Maar soms vielen er vele honderden tot duizenden per uur en was sprake van een 'meteorenregen'. Zo werden Amerikaanse waarnemers in november 1966 verrast toen 150.000 meteoren per uur langs de hemel schoten. Tegenwoordig kan men berekenen wanneer zich een meteorenregen voordoet en hoe sterk deze is. Het tijdstip waarop de Leoniden op 19 november hun piek zullen bereiken, is berekend op kwart voor zes in de ochtend. Waarschijnlijk wordt het een kort maximum, waarbij de meteorenactiviteit zeer snel zal stijgen tot ongeveer 150 meteoren per uur, en daarna weer snel zal dalen. Voorlopig is dit de laatste verhoogde Leoniden-activiteit, maar of het weer wil meewerken is nog maar de vraag. Vooralsnog ziet het ernaar uit dat bewolking aanstaande zondag de boventoon voert en dan kunnen we het schouwspel wel vergeten. Pas in de 22ste eeuw zou de kans op een echte Leoniden-regen weer wat groter worden. Bron: Stichting de Koepel, Kennislink, Weathernews
|